• Aktualności
• O nas
• Dla pacjenta
• Dla lekarza
• Ciekawe linki
• Zainwestuj w domeny

Główne źródła alergenów są zróżnicowane w zależności od gatunku zwierzęcia. Może nim być naskórek, wydzielina gruczołów potowych i łojowych, mocz, ślina, surowica. Większość alergenów zwierzęcych to enzymy. Z uwagi na fakt, iż u wielu ssaków (zwłaszcza samców myszy i szczurów) występuje znaczna proteinuria, częstym źródłem białek antygenowych jest mocz. Sierść pomimo utartym opiniom ma znaczenie drugorzędne w produkcji alergenów, choć jest znaczącym ich biernym źródłem, gdyż przenosi białka alergenowe pochodzące z gruczołów łojowych skóry, śliny lub moczu zwierząt.

Kot (felis domesticus)

W latach 70-tych wyizolowano i scharakteryzowano antygeny kota odpowiedzialne za powstanie reakcji alergicznej. W wyciągach z sierści i skóry kota wykryto od kilku do kilkunastu białek, które powodowały reakcję alergiczną u osób nadwrażliwych.

Fel d 1 produkowany jest przez gruczoły ślinowe i łojowe zawarte w skórze, w trakcie lizania przenoszony jest wraz ze śliną na sierść. Komórki gruczołów łojowych produkują Fel d 1, który następnie przenoszony jest przez komórki podstawne nabłonka i magazynowany na naskórku oraz na sierści kota.

Gruczoły ślinowe oraz gruczoły łojowe to dwa niezależne źródła produkcji antygenu. Samce kotów mają w skórze więcej gruczołów łojowych, a więc są bardziej alergizujące niż samice. Dowiedziono, że kastracja samców powoduje istotne zmniejszenie zarówno ilości łoju jak i Fel d 1 na skórze kota.

Dokładną strukturę biochemiczną Fel d 1 określono w 1991r przez Dufforta i wsp.. Jest to dimer o ciężarze 35 KDA , którego monomery połączone sa niekowalentnymi wiązaniami. Każdy monomer Fel d 1 o ciężarze cząsteczkowym 18 KDA składa się z dwóch łańcuchów peptydowych, które połączone są dwoma kowalentnymi wiązaniami dwusiarczkowymi. Węglowodany stanowią 20% cząsteczki Fel d 1 . Miejsca wiązania IgE są związane ze strukturą przestrzenną obu związanych dwusiarczkowo łańcuchów cząsteczki Fel d 1.

Nie wiemy jaką rolę spełnia w organizmie kota glikoproteina Fel d 1. Ślina kota ma charakter surowiczo-śluzowy i jest mieszaniną produktów gruczołów ślinowych ze złuszczonymi komórkami i bakteriami. Jej zadaniem jest ochrona nabłonka przed wysychaniem, zapobieganie dezintegracji tkanek miękkich, zainicjowanie trawienia węglowodanów, zwilżanie bolusów pokarmowych, regulacja równowagi kwasowo-zasadowej. Odgrywa też ważną rolę w kontroli temperatury.

Łój jest mieszaniną 3 klas lipidów oraz szczątków komórkowych. Pokrywa ciało zwierzęcia cienką powłoką lipidową, która stanowi ochronę termiczną i chemiczną dla nabłonka, zabezpiecza jego spójność i elastyczność, ma działanie przeciwgrzybicze i przeciwbakteryjne, czyni włos bardziej lśniącym, giętkim i nieprzepuszczającym wody. Ewidentna jest regulacja hormonalna wydzielania łoju zależna od płci i wieku. Testosteron stymuluje wydzielanie łoju, natomiast estrogeny, kastracja, kortykosterydy zmniejszają jego wydzielanie.

Wszystkie te czynniki mogą potencjalnie wpływać na obserwowany różny poziom produkcji Fel d 1 u tych samych i innych kotów.

Cząsteczki alergenów kota są bardzo małe, (10 razy mniejsze od alergenu roztoczy kurzu domowego).

Fel d 1 związany jest głównie z dużymi drobinami kurzu o średnicy 17 nm, wraz z nimi osadza się na podłogach, dywanach, kanapach, materacach, jest również znajdowany na powierzchniach ścian w domach.

Najważniejsze alergeny kota

Pies (Canis familiaris)

Źródłem alergenów psa jest naskórek, mocz, ślina, krew i odchody. Nie ma naukowych danych opisujących typy ras i poziomy produkowanych naskórków. Wiadomo, że dbałość o zdrowie psa, włączenie odpowiedniego żywienia, należyta opieka weterynaryjna – to czynniki regulujące produkcję naskórków i alergenu.

Can f1 jest głównym antygenem produkującym przeciwciała klasy IgE i odpowiedzialnym za objawy alergiczne. Udowodniono, że Can f 1 może przyłączyć się do proteinaz cysteinowych i działać jak inhibitor - cystatyna.

Najważniejsze alergeny psa

drobne gryzonie

(myszy, szczury, świnki morskie, chomiki)

Główne źródło alergenów tych zwierząt stanowi mocz, charakteryzujący się znaczną zawartością białka. Zawarte w moczu białka alergizujące ulegają następnie aerolizacji i mogą być inhalowane przez ludzi, prowadząc do uczulenia.

mysz (Mus musculus)

Znane są dwa główne alergeny myszy. Alergen Mus m 1, masa 17 kDa, będący lipocaliną / prealbuminą, znajduje się przede wszystkim w moczu, ale również w mieszkach włosowych. Mus m 2 jest glikoproteiną obecną w mieszkach włosowych i na powierzchni skóry. Oba alergeny są obecne w wyciągach z sierści myszy oraz są stwierdzane w kurzu laboratoriów.

szczur (Rattus norvegicus)

Alergeny Rat n 1, o masie 17 kDa jest lipocaliną alfa-2u-globuliną bulina). W przeciwieństwie do pozostałych zwierząt futerkowych, w przypadku szczurów najlepszym źródłem wyciągów alergenowych do testów skórnych wydaje się być mocz, a nie naskórek.

świnka morska (Cavia porcellus)

Alergeny świnki morskiej są lipocalinami. Cav p 1 , o masie 20 kDa , Cav p 2 o masie 17 kDa, Cav p 3 o masie 18 kDa

chomiki (Cricetinae)

W hodowli występuje kilka rodzajów chomików. W Polsce najczęściej spotykamy średniej wielkości chomika syryjskiego, oraz karłowate krótkoogonowe chomiki dżungarskie nazywane też syberyjskimi. Duży chomik europejski ze względu na specyficzny tryb życia rzadko trzymany jest w domu.

Opracował dr med. Piotr Rapiejko
W opracowaniu wykorzystano następującą bibliografię